مقالات

دیدگاه محقق فقید حجت الاسلام و المسلمین علی دوانی درباره منصور حلاج

مرحوم علی دوانی می نویسد: حسین بن منصور حلاج از مردم بیضاء فارس بوده و در واسط عراق نشو و نما یافته است. باید دانست که به گفته عطار در «تذکره الاولیاء» و جامى در «نفحات الانس» و سایر منابع، اکثر مشایخ صوفیه حسین بن منصور حلاج را از سلک تصوف خارج دانسته‏ اند و نیز در تمام تذکره‏ ها و کتب صوفیه حلاج را سنى می­ دانند. ولى به نظر می­ رسد که وى ادعاى تشیع داشته، که به دروغ مدعى نیابت امام زمان و بابیت بوده است. نکته دیگر اینکه گروهى از صوفیه نظر به حالات عجیب و ادعاهاى غریب او، گفته‏ اند دو حسین بن منصور بوده؛ یکى حلاج که مردى ربانى بوده و دیگرى حسین بن منصور ملحد! که در سحر و شعبده دست داشته است! به هر صورت که باشد آن حسین بن منصور حلاج که در سال سیصد و نه هجرى در زمان خلافت مقتدر عباسى به جرم ادعاى خدائى و «انا الحق» گفتن و سایر ادعاهاى خلاف شرع به قتل رسید، همان است که در اینجا معرفى می­ گردد، و او چه سنى و چه شیعى؛ خواه صوفیه او را از خود بدانند، یا برانند؛ از نظر شیعه مطرود و ملعون و ساحرى شعبده ‏باز و مرتاضى افسونکار بوده است که با این فوت و فن‏ها مردم ساده را به دام می­ انداخته و سرانجام نیز جان خود را در این راه باخته و سپس مریدانش او را ولى خدا بلکه به عقیده حلول و اتحاد با خدا یکى دانسته و معجزات و کراماتى برایش نقل کرده ‏اند که براى هیچ پیغمبر مرسل و امام معصومى نقل نشده است.

مطالعه بیشتر »

دینکرد و دلایل مشروعیت ازدواج با محارم در آیین زرتشت

پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ دینکرد دایرة المعارف بزرگ دین زرتشتی است که به جزئت می‌توان آن را از مهم‌ترین متون پهلوی در شرح و تفسیر و تلخیص اوستا دانست. این کتاب که نگارش آن توسط آذرفرنبغ پسر فرخزاد آغاز گردید و آترپت پسر هومت (اِمید) آن را پایان بخشید، در عصر مأمون (خلیفه بنی‌عباس) به عنوان متن رسمی توسط موبدان زرتشتی تثبیت گردید و در حقیقت به توضیح و تشریح اوستای ساسانی می‌پردازد[۱]. ابراهیم پورداود (پدر اوستاشناسی ایران) درباره اهمیت و اعتبار دینکرد (دینکرت) می‌گوید: «به خصوصه مندرجات دینکرد راجع به اوستا بسیار مهم است. از حیث مطالب علمی سرآمد کتب پهلوی است» و همچنین می‌گوید: «دینکرد ابداً در امور دینی مرمّت‌کاری ندارد. پایبند تعصب هم نیست»[۲]. پس از بیان این مقدمه، اکنون به کتاب سوم دینکرد، باب ۸۰ می‌رسیم و تلخیصی از آن را ارائه می‌کنیم. عنوانِ کرده‌ (باب) هشتادم، از کتابِ سوم دینکرد چنین است: «اعتراض یک یهودی بر هیربد در عیب دانستنِ خُـوَیدودَه یا نیز اعتراض یک یهودی بر هیربد درباره‌ی بن‌انگیزه‌ی خویدوده و چرایی آن را از وی خواستار شدن؛ و پاسخ هیربد برابر آموزه‌ی دین بهی». از همین گفتار برمی‌آید که آن شخص یهودی به کرداری که از دید خود، نامتعارف و تأسف‌بار بود اعتراض نمود. حال آنکه ازدواج‌های رایج از دید یهودیان ایرادی ندارد. در ادامه روشن می‌گردد که «خُـوَیدودَه» که یهود بر آن اعتراض نمود، همان رسم «ازدواج با محارم» است. نگارنده‌ی دینکرد در ابتدا «خُـوَیدودَه» را تعریف می‌کند که عبارت است از «دَهشی از خویش به خویش در میان» و پیوند با خویشان برای رستگاری دوده و اینکه «خویشانِ هم‌خون با خویشان طبقه‌ی اول و هرچه نزدیک‌تر پیوند بندند». در ادامه می‌گوید: «من (منِ هیربد) به ویژه سه گونه همپیوندی < از گونه‌ی خویدوده> را در نظر گرفته‌ام که اینانند: همپیوندی پدر با دختر؛ همپیوندی پسر با مادر؛ همپیوندی برادر با خواهر»[۳].

مطالعه بیشتر »

نقش نیوتن در طرح تفکیک میان فنومن و نومن توسط کانت

فلاسفه عموماً اتفاق‌نظر دارند که امانوئل کانت، فیلسوف آلمانی، در کنار "افلاطون" و "هگل"، در زمرة بزرگ‌ترین و تأثیرگذارترین فلاسفة تاریخ قرار می‌گیرد. دامنة تأثیر کانت نه تنها درقلمرو فلسفه بسیار چشمگیر است، بلکه از این حیث که معرفت‌شناسی را در کانون پژوهش فلسفی قرار داد، زمینة رویش فلسفه علم را نیز فراهم کرد و از این مجرا، علوم‌تجربی نیز وامدار او هستند. کانت به فیزیک نیز به اندازة فلسفه (و شاید بیشتر) دلبستگی داشت. حتی در دانشگاه کونیکسبرگ هم فلسفه تدریس می‌کرد و هم فیزیک. در‌واقع بدون هیچ اغراقی، کانت یک فیزیکدان بود. پیوند فیزیک و فلسفه در کانت منجر به این شد که او پایه‌گذار اصلی فلسفة علم گردید. در‌واقع، هرچند فلسفة علم در دوران معاصر شکل گرفته‌است، با‌این‌حال ریشه‌های آن را می‌توان در افکار کانت پی‌جویی کرد. اما کانت نه فقط در فلسفة علم خود شدیداً تحت‌تأثیر نیوتن قرار داشت، بلکه اساساً در پی‌ریزی معرفت‌شناسی انتقادی خود نیز همواره نیوتن را در مقابل دیدگان خود داشت. اغراق نیست اگر بگوییم که کانت کاملاً شیفته مکانیک نیوتن بود. البته قبل از آنکه کاملاً جذب فیزیک نیوتنی شود، مقاله‌ای در رد مکانیک نیوتنی و اقبال به فیزیک لایب‌نیتسی نیز نگاشته بود (Watkins, 2009). اما نهایتاً مکانیک نیوتنی را پذیرفت، هرچند تا پایان عمر همچنان منتقد بخش‌هایی از مکانیک نیوتن باقی ماند. بنابراین، این شیفتگی با نقادی نیز همراه بود. کانت معتقد بود که مکانیک نیوتن دارای پاره‌ای نقایص بنیادی است، نقایصی که عمدتاً پایه‌های آن را می‌لرزاند.

مطالعه بیشتر »

دفاع از صوفیه و توهینی دوباره به فقهای شیعه از سوی آقای صمدی آملی

در پی انتشار مطالب در رد فرقه تصوف و اثبات انحرافات ان توسط معصومین با استمداد از فقهای شیعه آقای صمدی آملی بدون پاسخ به روایات معصومین و فتوای فقها که کلامشان بر ما حجت است دست به توهین و گستاخی زد    محضر مبارک مرجع عالیقدر شیعه حضرت آیت الله العظمی …. پس از تقدیم سلام و تحیات وافره …

مطالعه بیشتر »

گریه ی بر امام حسین علیه السلام در بیانات علامه امینی قدس سره

امشب اگر حسین کربلا ست می فهمی در کربلا چه خبر است، امشب پیغمبر در کربلاست ، امشب علی در کربلاست، امشب حسن و زهرا در کربلاست، امشب امام رضا در کربلاست، امشب حضرت حجت در کربلاست، اینها امشب قبر حسین را دور کردند، سه هزار ملک و احسینا، گریه زاری ناله بر حسین بن علی می کنند امشب شب جمعه است شب رحمت است شب برکت است، اینها رفتند کربلا «ائمه ما (علیهم السلام)». بیائید ما هم برویم کربلا قلبت را بفرست به کربلا، روحت را بفرست به کربلا برای خودتان حال درست کنید. 1-راوی می گوید من از حضرت صادق(علیه السلام) پرسیدم که آقاجان وقتی ذکر حسین بن علی می شود من گریه ام نمی آید اما اگر یک کسی از اقوامم از اموات خودم را فکر می کنم به او گریه می کنم آیا آنها را یاد کنم خودم را به گریه در بیاورم تا اینکه به امام حسین گریه کنم یا نه.

مطالعه بیشتر »

تشیع فخر رازی یا نقد آقای حسن زاده آملی

در مجله ي نورالصادق، شماره 18، صفحه 199، فرازي از استاد علي اکبر مهدي پور چاپشده، که ايشان آن را در ضمن مقاله ي: «اسطوره ي تحقيق» در تجليل از مقام علمي استاد بي نظير پژوهش و تحقيق، آيت الله سيد عبدالعزيز طباطبائي (1348 ـ 1416ق) به عنوان يک خاطره نقل کرده اند، متن مذکور چنين است: «يکي از محققين پر طنطنه ي حوزه که در سطح کشور دلهائي را به سوي خود جذب کرده، با يک نسخه ي خطّي مواجه مي شود که روي آن کلمه ي ((فخر رازي)) خوانده مي شد، او به تصور اين که اين کتاب از فخر رازي معروف است، آن را بررسي کرده و بسيار پر محتوا يافته بود. چون در اين کتاب مطالب فراواني راجع به اهل بيت عصمت و طهارت(ع) بود، آن را دليل تشيع فخر رازي پنداشته بود و به همين دليل به تحقيق آن پرداخته، مدت مديدي از وقت با ارزش خود را در اين راه صرف کرده آن را مهياي چاپ نموده بود. يکي از فضلاي حوزه گزارش اين کار را به محقق طباطبائي داد، استاد بدون تأمل و مراجعه پرسيد: «فخر رازي» يا «مظفررازي»؟ هنگامي که اين سخن در محضر آن محقق گرانمايه مطرح شده بود يک بار ديگر روي صفحه ي اول نسخه اش دقيق شده بود و ديده بود که روي صفحه ي اول نوشته شده: «ابوالمحامد مظفر رازي» ولي چون صدها سال از تأليف آن گذشته بود، حروف کمرنگ و ناخوانا شده بود

مطالعه بیشتر »

مهدویت از دیدگاه صوفیان

بحث ما پیرامون مهدویت از دیدگاه مذاهب مختلف اهل سنت بود، دیشب رسیدیم به بحث متصوفه و نظر صوفیان و عارفان پیرامون بحث مهدویت. در این زمینه آنچه که از ابن عربی و دیگر عارفان و صوفیان به ما رسیده، مقداری را خدمت عزیزان تقدیم می‌کنم. بحث امشب ما ادامه‌ی بحث دیشب است. یعنی یک سلسله مشکلاتی در عقاید عارفان پیرامون آقا بقیة الله است که باید بحث شود. مهدویت نوعی یکی از مسائل مهم که عرفا مبتلا شده‌اند بحث مهدویت نوعی است. آن‌ها مسئله‌ی مهدویت شخصی را با مهدویت نوعی اشتباه کرده‌اند. مهدویت شخصی یعنی یک فرد، وجود مقدس آقا بقیة الله، که فرزند امام حسن عسگری است، که مادرش حضرت نرجس خاتون است که پدربزرگش امام هادی است. همین طور مشخصات تا برسد به شخص رسول الله، امیرالمؤمنین و صدّیقه‌ی طاهره صلوات الله علیهم اجمعین

مطالعه بیشتر »

مشایخ بزرگ صوفیه در آثار ابن عربی – بایزید بسطامی

ابن عربى در آثار خود به ویژه کتاب فتوحات مکیه بسیارى از بزرگان و سران صوفى پیش از خود را نام برده و از آنها ستایش نموده است و در بسیارى از موارد به نقل و شرح عقاید آنان پرداخته و نظرات آنان را در موارد فراوانى پذیرفته است . وی به بایزید بسطامی نظر خاصى داشته است و کتابى به نام «المنهج السدید فی ترتیب أحوال الإمام البسطامی أبی یزید» نوشته و بعلاوه در اغلب آثارش به کرّات و مرّات با شور و اشتیاق فراوان به ذکر احوال و مقامات و نقل اقوال وى پرداخته است . به عنوان نمونه در فتوحات مکیه در باب سى و پنجم در «معرفت محقّق در منزل انفاس و اسرار پس از مرگ» (الفتوحات المکّیه ، ج ۱ ، ص ۲۱۷) ، تأکید میکند و میگوید : اگر کسى را در حال حیات به معبد و عبادتگاهش اهتمامى و عنایتى باشد و بخواهد آن مکان همواره محفوظ و محترم بماند و در آن کار ناشایستى انجام نپذیرد ، هر گاه بعد از مرگش شخصى وارد آنجا شود و بر خلاف خواسته صاحبش عمل کند ، آیتى مشاهده نماید .

مطالعه بیشتر »

برگی دیگر از اشتباهات آقای صمدی آملی

متاسفانه مطالب باطل و خلاف بدیهیات معارف اهل بیت علیهم السلام در سخنان و مکتوبات وی آنقدر قابل توجه هست که با جستجو و تتبّع میتوان لیستی بلند از عناوین آن ارائه داد. لذا بر آن شدیم باز پرده از بخشی از انحرافات وی برداریم تا ماهیت تفکرات انحرافی فرق ضاله صوفیه و پیروان آن بر رهپویان حقیقت و شیعیان و محبان اهل بیت علیهم السلام روشن گردد. لازم به ذکر است عارفان اصطلاحی (متصوفه) در گذشته برای ادامه حیات مکتب انحرافی خود و برای محفوظ بودن از مخالفت ها و روشن گری های علمای حقه شیعه معمولا افکار خود را پنهان و اینگونه مطالب را فقط در جلسات خاص به برخی از شاگردان خود بیان میکردند.

مطالعه بیشتر »

حرکت مکانی از طبیعیات ارسطویی تا فیزیک نیوتنی

از ديرباز تاکنون، فيلسوفان و عالمان علوم طبيعي به طرح ديدگاه هاي گوناگوني درباره ی « حرکت » به مثابه ی يکي از عام ترين پديده هاي طبيعي پرداخته اند. ارسطو و به پيروي از او ابن سينا، در مباحث طبيعيات خويش، از حرکت به ويژه حرکت مکاني و خصوصيات آن سخن به ميان آورده اند؛ امّا در فيزيک جديد ( فيزيک نيوتني )، تصوير کم و بيش متفاوتي از حرکت به دست داده شده است. در مقاله ی حاضر، پس از مقايسه ی مباني، مفاهيم اصلي، و قوانين حرکت در طبيعيات ارسطويي و فيزيک نيوتني، نشان داده مي شود که نظريه ی ارسطو درباره ی حرکت، در بخش هايي، دستخوش ناسازگاري است و در اکثر موارد، با فيزيک نيوتني اختلاف دارد؛ هر چند در برخي از قضايا و روابط، داراي شباهت هاي کلّي با قوانين حرکت نيوتني است. البته، نبايد از اين نکته غفلت کرد که هر يک از اين دو نظريه، بخشي از دو نظام نظري کاملاً متفاوت و مبتني بر دو نحوه ی ناهمسان از استدلال و استنتاج اند. شايان ذکر است که قوانين نيوتن در زمينه حرکت، با تغيير اساسي سنّت ارسطويي، به نتيجه رسيده است؛ همچنين قضايا و روابط ظاهراً مشابه هر يک از دو سنّت ارسطويي و نيوتني، به سخني در ديگري قابل اندراج است. كليدواژه ها: ارسطو، ابن سينا، فلسفه طبيعي، طبيعيات، حرکت مکاني، فيزيک نيوتني.

مطالعه بیشتر »