نقد علامه آقا محمد علی بهبهانی در مورد ابن عربی

صاحب «روضات»کلامی را از آقا محمد علی بهبهانی فرزند آیت الله آقا محمد باقر بهبهانی از کتاب وی به نام « مقامع الفضل» در پاسخ کسی که از وی ادله قائلین به وحدت وجود سوال نموده بود نقل می کند ، و در این پاسخ آقا محمد علی پس از بیان کلامی از میر سیّد شریف در حواشی شرح تجرید می گوید :

« دو شیخ عارف علاء الدوله سمنانی با نهایت اعتقاد و غلوّش درباره شیخ عارف محیی الدّین أعرابی بطوریکه او را در حواشی « فتوحات » بقوله : أیّها الصدیق ، و ایها المقرب و ایها الولی و ایها العارف الحقانی خطاب می نماید، در حاشیه خود بر کلام محیی الدّین در اول فتوحات که می گوید : سبحان من أظهر الاشیاء و هو عینها.

« پاک و منزه است آنکه اشیاء را به ظهور آورد ، و خودش عین آن هاست » با این عبارت، حاشیه نوشته است که:

إن الله لا یستحیی من الحقّ أیّها الشّیخ ! لو سمعت من أحد أنه یقول : فضله الشّیخ عین وجود الشیخ لا تسامحه البته ، بل تغضب علیه! فکیف یسوغ لک أن تنسب هذا الهذیان إلی الملک الدّیان ؟!

تب إلی الله توبهً نصوحاً لتنجو من هذه الورطه الوعره الّتی یستنکف منها الدّهریّون و الطبیعیون و الیونانیّون ؛ و السّلم علی من اتّبع الهدی!

« خداوند از باز گفتن حق حیا نمی کند؛ ای شیخ اگر تو از کسی بشنوی که او می گوید : فضله شیخ ، عین وجود شیخ است، البته مسامحه با او نمی نمائی بلکه بر وی غضب می کنی ! پس چگونه جائز و روا شد برای تو که این هذیان را به خداوند پادشاه و مقتدر و دیّان نسبت می دهی؟!به درگاه خداوند توبه کن توبه جدی و استوار تا آنکه از این لغزشگاه و کریوه صعب العبوری که از وقوع در آن دهریّون و طبیعیون و یونانیون استنکاف دارند، نجات بیابی ؛ و سلام برای آن کسی که دنبال هدایت رفته است!»

سپس آقا محمد علی به فارسی گفته است : و شیخ محیی الدین در فصوص و و فتوحات گوید که : هر که بت پرستید به همان خدا را پرستیده باشد. و چون سامری گوساله ساخت و مردم را به عبادت او خواند ، حق تعالی یاری نکرد هارون را بر سامری ؛ از برای آنکه می خواست که در هر صورتی پرستیده شود!

حق تعالی نصاری را تکفیر ننمود به سبب آنکه به الوهیّت عیسی قائل شدند ؛ بلکه به سبب آنکه خدا را منحصر در عیسی دانستند . چنانکه فرمود: لقد کفر الذین قالوا إن الله هو المسیح .( صدر آیه ۱۷ و آیه ۷۲، از سوره ۵ المائده : « حقا کافر شدند آنانکه گفتند : خداوند فقط مسیح است)

و خود را خاتم الاولیاء دانسته و گفته که ختم ولایت به او شده ، و پیغمبران نزد او حاضر شدند به جهت تهنیت و مبارکبادی ختم ولایت.

و نیز گفته که : جمیع أنبیا اقتباس علم می کنند از مشکوه خاتم أنبیا، و جمیع اولیاء اقتباس علم می کنند از مشکوه خاتم إولیا.

و گفته که: خاتم اولیا افضل است از خاتم أنبیا در ولایت؛ چنانکه خاتم أنبیا افضل است از سایر انبیا در رسالت

و نیز گفته که : اهل آتش در دوزخ تنعّم می کنند ، و به آتش راحت می یابند و لذت می برند ؛ و عذاب کافر منقطع خواهد شد ؛ و عذاب مشتقّ است از عذب به معنی شیرینی.

و نیز محی الدین مذهب جبر را به جمیع عرفا داده و شبستری در گلشن راز نیز گفته است :

هر آن کس را که مذهب غیر جبر است

نـبی گـفتا که او مانند گـبر است

پیشنهاد ما به شما

قضـا و قدر و تاثیر دعـا در آن. استاد شیخ رضا برنجڪار. استاد شیخ مهدے زمانی.

˼ گفتمـان معرفـت ˹ـٖٖـٖٖٖـٖٖٖـٖٖٖٖٖـٖٖٖٖـٖٖٖـٖٖـٖـٖٖـٖٖٖـٖٖٖٖـٖٖٖٖٖـٖٖٖٖـٖٖٖـٖٖـٖـٖٖـٖٖٖـٖٖٖٖـٖٖٖٖٖـٖٖٖٖـٖٖٖـٖٖـٖـٖٖٖـٖٖـٖٖٖـٖٖٖـٖٖٖٖٖـٖٖٖٖـٖٖٖـٖٖـٖ ↵واحد پژوهش‌مرڪز‌تحقیقات‌اسلامی‌برگزارمی‌ڪند:«ششمین دورہ از نشست‌هاے علمی گفتمان معرفت در شب‌هاے ماہ …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *


Question   Razz  Sad   Evil  Exclaim  Smile  Redface  Biggrin  Surprised  Eek   Confused   Cool  LOL   Mad   Twisted  Rolleyes   Wink  Idea  Arrow  Neutral  Cry   Mr. Green