چکیده نشست دوم:
موضوع: رابطه عقل و وحی در فهم معارف دینی
در این نشست پس از خیر مقدم آقای رضاداد، استاد برنجکار و استاد یثربی به بیان دیدگاه خود در این مسأله پرداخته و در پایان آیت الله سیدان نیز در این باره به تذکراتی پرداختند.
گزیده فرمایشات استاد برنجکار:
ایشان قبل از طرح دیدگاهها در این مسأله به پنج مقدمه اشاره نمودند:
۱٫ مقصود از وحی.
۲٫ ابعاد وحی.
۳٫ قابل فهم بودن وحی.
۴٫ اجتهاد مسیر فهم وحی.
۵٫ مقصود از عقل.
دیدگاه فلاسفه: عقل در مقام پاسخ به پرسشهای اساسی اعتقادی، نیازی به وحی ندارد.
دیدگاه اهل حدیث: عقل درباره مسائل اعتقادی هیچ درکی ندارد و منبع نمیباشد و فقط باید از وحی استفاده نمود.
دیدگاه میانه: این دیدگاه که شامل طیف وسیعی همچون اشاعره، معتزله، امامیه و… میشود هرکدام برای عقل ـ خواه به صورت منبع و خواه به عنوان مدافع ـ و وحی گونهای از ادراک را قائلاند.
دیدگاه مختار: در این دیدگاه سخن از تعامل عقل و وحی است یعنی در جریان فهم حقایق، هر دو منبعاند و از اولین تا آخرین قدم با یکدیگر تعامل دارند که البته در هر قدمی نوع تعامل متفاوت است.
گزیده بیانات استاد یثربی:
ایشان برای تحلیل موضوع بحث، به بررسی مسأله ترتب عقل و وحی پرداختند و برای این امر در ابتدا مقدمهای در تاریخ نزاع بین عقل و وحی از نگاه کلیسا، ادیان هندی و غربیها درباره عقل و وحی بیان نمودند و آنگاه نکات ذیل را تبیین نمودند:
۱ـ اسلام با غیر عاقل طرف نیست.
۲ـ از مشکلات ما در تعریف عقل و فهم وحی، میراث یونان زدگی ماست.
۳٫ در مسأله تعارض عقل و وحی، نباید بگوییم که عقل همه چیز را درک میکند، هرچند ممکن است در آینده برخی امور فهمیده شود.
۴٫ اگر یک مسأله از دین با عقل ثابت گردید، نتایج مترتب بر آن نیز عقلی است.
دانلود فایل تصویری همایش: