مطالب در عرفان و تصوف

■اشاره: متنی که از نظر می گذرانید، حاصل گفتگوی ما با دکتر یحیی یثربی استاد فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی است. دکتر یثربی آثار متعددی را در نقد فلسفه و عرفان نگاشته است که از جمله آنها کتاب نقد حکمت متعالیه ملاصدرا است. وی در گفتگو با سمات بسیار صریح به نقد فلسفه اسلامی و بویژه حکمت متعالیه ملاصدرا می پردازد. امیدواریم مطالعه این گفتگو برای خوانندگان ارجمند سمات مفید باشد. ■سمات: بسم الله الرحمن الرحیم. خیلی لطف فرمودید که این فرصت را در اختیار ما قرار دادید؛ خوب است حضرتعالی مختصری از زندگی نامه علمی تان را برای آشنایی خوانندگان ما بفرمایید تا بعد وارد اصل بحث شویم.

“شمس تبریزی چگونه ناپدید شد؟” آنچه در زیر میخوانید گزارشی از صص۱۳۵ الی۱۴۰ کتاب “پله پله تا ملاقات خدا”ی عبدالحسین زرین کوب است؛ در حرمسرای مولوی دختر جوانی بود به نام کیمیا خاتون، علاءالدین محمد-پسر مولوی- گوشه چشمی به این دختر جوان داشت. با ورود شمس به خانه مولوی و دیدن کیمیا خاتون عشق آسمانی کیمیا خاتون در دل شمس …

متاسفانه عرفانی که در جوامع اسلامی ترویج می گردد عرفان ابن عربی است.این در حالی است که این عرفان بزرگترین مشکل را در مساله خداشناسی داشته وقایل به وحدت وجود می باشد .این عقیده ای است که بزرگان تشیع در مقابل آن موضع گرفته وآن را مخالف عقل وشریعت دانسته اند.در این عرفان انسان و سایر مخلوقات وجودی غیر از خدا ندارند وفقط یک وجود است که الله است ومابقی وجودشان عین وجود پروردگار است.

برخی از مشایخ صوفیه با ابلیس روابط بسیار صمیمانه داشتند و او را مظهر جلال حق می شمردند [1] و استاد عقائد خود معرفی می كردند[2]؛ و لذا در اقوال آنان عباراتی كه حاكی از همدلی و همدردی با حُسن نظر نسبت به او، كوچك شمردن گناه او و حتی اثبات بی گناهی او، دیده می شود [3]. جمعی از بزرگان

  صحابه عالیقدر و محمد بن مسلم ها و ابان بن تغلب ها و صدها صحابه بزرگ و شیخ مفید ها و طوسی ها و علامه حلی ها با این مبانی عرفانی آشنا نبوده و متهم به داشتن آنها نشده اند. آنان نه فصوص و شروح آن و نه اسفار خوانده بودند و نه با  ابن فارض و ابن عربی اهل …

  آیت الله شیخ محمد سند در سال ۱۳۸۲ ه . ق در بحرین به دنیا آمد . وی مدتی در یکی از دانشگاه های لندن، در رشته مهندسی، مشغول به تحصیل بود که پس از پیروزی انقلاب اسلامی وارد حوزه علمیه قم شد . استاد سند از درس خارج فقه و اصول آیات عظام شیخ مرتضی حائری، میرزا هاشم …

در پی پرسش‌های فراوان کتبی و شفاهی از سوی مراکز علمی و دانش‌پژوهان عزیز از این جانب در ارتباط با گفتگوهای معارفی، لازم می‌دانم یادآور شوم که از جملة برنامه‌های ارزنده‌ای که در تکامل و سعادت جوامع بشری بسیار مؤثر است، گفت‌وشنودهای اه فضل و فضیلت، در زمینه‌های مختلف علمی، اخلاقی و اجتماعی است. بدیهی است که از تبادل افکار و تضارب نظریات گوناگون، تولید معرفت می‌شود و مجهولاتی روشن و حقایقی آشکار می‌گردد.

در کتاب زمزم عارفان ، پرسش و پاسخی به این شرح از ایشان نقل شده : « در پاسخ این جانب که پرسیدم : « آیا وحدت وجودی را که اهل عرفان می گویند ، قبول دارید یا نه ؟ » ، فرمودند : آنان از این جهت مصیب هستند و از یک جهت ، در اشتباه . جهت اصابه ، آن است که آنچه می بینند ، دروغ نیست ، و جهت اشتباه ، آن که آنچه میبینند ، با کثرت حقیقیه منافات ندارد . آنچه می بینند واحد است ، تجلی حضرت حق است . موضوع تجلی ،در قرآن و روایات اسلامی ، مطرح است ، الی ماشا الله .

  استاد باقرپور کاشانی: مفضل از امام صادق علیه السلام نقل می کند که حضرت فرمودند : «کَذَبَ مَنْ زَعَمَ أَنَّهُ مِنْ شِیعَتِنَا وَ هُوَ مُتَمَسِّکٌ بِعُرْوَهِ غَیْرِنَا» دروغ مى‏گوید کسى که گمان مى‏کند از شیعیان ماست، در حالى که به غیر ما تمسک می جوید(فضایل الشیعه و صفات الشیعه، شیخ صدوق، ص ۴۵).

حاج میرزا ابوالفضل طهرانی در كتاب « شفاء الصدور فی شرح زیارة العاشور» گوید: « هیچیك از علمای اسلام جز عبدالمُغیث بغدادی كه در رساله در منع لعن یزید نوشته، و محی الدین عربی، و عبدالقادر جیلانی، و عامّه نواصب كه هیچ یك از اینها مسلمان نیستند، نباید ملتزم به این امر شوند.»