شرح خطبه‌ی غدیر (قسمت دوم)

﷽

⇠ قسمت دوم:

⇠[#شرح‌خطبه‌ی‌غدیر
⇠[#دکتر‌باقرپور‌کاشانی

═══════┅┄‌

|↫ اولین فراز خطبه‌ی غدیر: الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی عَلَا فِی‏ تَوَحُّدِهِ‏.

|↫ اعطای معرفت در عالم ذر.

|↫ وجود بیش از هزار حدیث در مورد عالم ذر در بیان شیخ حر عاملی.

|↫ عالم ارواح.

|↫ ویژگی گزاره‌های فطری.

متن تایپی سخنان دکتر باقرپور کاشانی در فراز دوم:

اَلحَمدُ الله الّذی فِی تَوَحُّدِهِ. در خطبه‌ی غدیر، نبی اکرم معرفی‌ای را نسبت به الله تبارک و تعالی داشته‌اند که نکاتی است که خط بطلانی بر انحرافات زمان پیامبر و بعد ایشان تاکنون در مباحث خداشناسی می‌کشد. اولین فراز این‌گونه است که: “بِسمِ الله الرَحمن الرَحیم الحَمدالله الذی فی توحده”. حمد برای خدایی است که بلند مرتبه هست در یگانگی‌اش، در توحّدش. وجود خداوند، وحدانیت و صفات خداوند عالم ذات ربوبیت در عالم ذر در وجود ذرات دارای شعور قرار داده است. در قبل از این عالم عوالم دیگری بوده است که انسان‌ها در آن عالم بوده‌اند و مورد امتحان و آزمایش شده‌اند و در آن جا خداوند معرفتش را در عالم ذر اعطاء کرده است؛ معاینه صورت گرفته و از آن‌ها بر وحدانیت خودش و وجود خودش اقرار و قالوا بلی گرفته است که آیا من پروردگار شما نیستم؟ گفتند که تو پرودگار ما هستی. معرفتی که خداوند به صورت فطری در وجود آن ذرات قرار داده است، معرفتی است که هم وجود خودش و هم وحدانیت خودش را درک می‌کند و این معرفت تا کنون در وجود ما، در بطن و کتم ما وجود دارد و موجود است. منتها موطن را فراموش کرده‌ایم. آن عالم ذر را خداوند از خاطر ما برده است اما این معرفت را درک می‌کنیم. در وقتی که انسان نسبت به مخلوقات منقطع می شود و امیدی از مخلوقی ندارد می‌بیند توجه خودش نسبت به الله توجه تامی می‌شود. یا بارها درک کرده‌ایم که وقتی راز و نیاز با خداوند عالم داریم در یک حالتی هستیم که احساس می‌کنیم هیچ واسطه‌ای میان ما و خدا نیست و ما آن وجود و حقیقت را می‌یابیم، می‌یابیم که او حقیقتی قادر، عالم و واحد هست. لذا در معرفت فطری علاوه بر این که وجودمان را می یابیم، صفات او را به نحوی که تنزیه بشود از صفات مخلوقات درک می‌کنیم. از جمله این صفات این‌که او واحد است و این را درک می‌کنیم. لذا نبی اکرم حمد می‌کنند خدایی که بلند مرتبه است، در حین این که آن خدا واحد و یگانه هست. آن وحدت چگونه به دست آمده است؟ آن وحدت، وحدت اعطائی است لذا با عقل هم می‌شود وحدت خداوند را اثبات کرد. در حقیقت براهین عقلی بر یکتایی و یگانگی خداوند تایید همان معرفت فطری هست که خداوند در عالم ذر به ما اعطاء کرده است. عالم ذر به قدری در روایات ما و نیز در قران مطرح شده است و در آیه‌ای که معروف است به آیه‌ی ذر که مرحوم شیخ حرّ عاملی می‌فرمایند که بیش از هزار حدیث در وجود عالم ذر هست و اگر کسی این عوالم را انکار کند کاّنه بیش از هزار حدیث را انکار کرده است. یک عالم داریم به نام عالم ارواح که در آن جا روح‌ها امتحان شده و قبل از این که در چهار ماهگی در رحم مادر تعلق به این بدن مادی و عنصری بگیرد تمام آن ارواح در عالم ارواحند. همین طور کسانی که هنوز انعقاد نطفه نشده‌اند و به چهار ماهگی نرسیده اند، روح های آن‌ها در عالم ارواح هست. ما روایات فراوانی داریم که: “خَلَقَ الاَ رواح  قَبلَ الاَبدان” دو هزار سال قبل از خلقت اجساد آدم ابوالبشر به تعبیری روح، این عالم ارواح بوده و روح‌ها آن جا موجود بوده و در آن عوالم معرفت به وحدانیت خداوند در وجود ما بوده است. لذا هر چیزی که فطرت هست، سه ویژگی دارد: یکی این که همیشگی است؛ این معرفت همیشه با ماست چون معرفت فطری است؛ دوم این که همگانی است یعنی تمام انسان‌ها این معرفت را دارند، حتی خداوند معرفت خودش را به تمام موجودات عالم و کائنات اعطاء کرده است، لذا ما می‌بینیم که این عالم در آیات قران آمده است که خداوند را تسبیح می‌گویند. تسبیح فرع بر معرفت است. آن معرفتی که خداوند در بطن و کتم تمام موجودات قرار داده است: “یُسَبِحُ ما فِی السَماوات وَ ما فِی الاَرض”. یا آیاتی که گاهی اوقات سجده واجب دارند این که موجودات خداوند را سجده می کنند یا بعضی موجودات را نام برده‌اند. در سوره مبارکه الارحمن می فرمایند: ” النَجّمُ وَ شَجَرُ یَسجُدان”، که نجم یا ستاره یا گیاه و درخت، هر دو خدا رو سجده می‌کنند و این فرع بر معرفت است. یعنی معرفتی که او را تسبیح می‌گوئیم، معرفتی است که بر او کرنش می‌کنند. هر موجودی به اقتضای خلقت خودش سجده‌ای و کرنشی دارد،خضوع و خشوعی دارد و خداوند را سجده می‌کنند؛ و خدایی را تسبیح می‌گویند و خدایی را سجده می کنند و حمدی را بر خدایی می‌گویند که عَلا فِی تَوَحُّدِهِ؛ یعنی خدایی که واحد هست. پس در این قسمت توضیحی از بعد معرفت فطری نسبت به فراز اول خطبه‌ی غدیر.