سیره نویسان بر این مطلب اتفاق دارند که بیشتر مسلمانان، پیش از رسول خدا صلى الله علیه وآله به مدینه هجرت کردند، امام جماعت مسلمانان در مدتى که آن حضرت حضور نداشتند، به عهده سالم مولى حذیفه بود و این به آن سبب بود که وى در قرائت قرآن از دیگران بهتر بود.
بخارى در صحیح خود مىنویسد:
ابن عمر نقل شده است که وقتى مهاجران نخستین، قبل از آمدن رسول خدا (ص) به منطقه عصبه که جاى در قباء است، رسیدند، سالم مولى أبى حذیفه امامت جماعت آنها را به عهده داشت و او از همه آنها بیشتر قرآن بلد بود.
سؤالى که این جا پیش مىآید، این است که چه کسانى در این مدت که رسول خدا در میان آنها نبود، به امامت سالم مولى حذیفه نماز خواندهاند؟
جواب این سؤال را محمد بن اسماعیل بخارى در صحیح خود داده و خلیفه اول و دوم را جزء افرادى به شمار آورده که در این نماز حضور داشتهاند:
از عبد الله بن عمر نقل شده که گفت: سالم مولى أبى حذیفه، امامت نماز جماعت نخستین مهاجرین و اصحاب رسول خدا (ص) را در مسجد قباء به عهده داشت، ابوبکر، عمر، ابوسلمه، زید و عامر بن ربیعه نیز در این نماز جماعت شرکت داشتند.
بنابراین، داستان همراهى ابوبکر با رسول خدا در غار، با این دو روایتى که بخارى در صحیحترین کتاب اهل سنت بعد از قرآن نقل کرده است، زیر سؤال میرود.
این نماز در چه زمانی برگزار شده است:
شارحان بخارى در توجیه این روایت دچار اضطراب، نگرانى و هراس شده و در حل آن سردرگم ماندهاند. بدرالدین عینى مىپذیرد که این مشکل بر طبق روایت عبد الله بن عمر وجود دارد و ثابت مىکند که ابوبکر جزء نمازگذاران به امامت سالم مولى حذیفه بوده است:
من میگویم: اشکالی در این مطلب نیست؛ مگر بر بنابر نقل عبد الله بن عمر که گفته: (داستان نماز خواندن ابوبکر پشت سر سالم) قبل از ورود رسول خدا (ص) بوده است.
قضاوت باشما
**************************
عکس کتابها براساس چاپ تک جلدی صحیح بخاری داده شده است
صحیح البخاری، ج ۱، ص ۲۴۶، ح۶۶۰، کتاب الْجَمَاعَهِ وَالْإِمَامَهِ، بَاب إِمَامَهِ الْعَبْدِ وَالْمَوْلَى،
صحیح البخاری، ج ۶، ص ۲۶۲۵، ح۶۷۵۴، بَاب اسْتِقْضَاءِ الْمَوَالِی وَاسْتِعْمَالِهِمْ
عمده القاری شرح صحیح البخاری، ج ۲۴، ص ۲۵۴،