پایگاه اطلاع رسانی وحید باقر پور کاشانی وحید باقر پور کاشانی
صوت ســـخنرانی:
سخنران: دڪتر وحید باقرپور ڪاشانی
𑁍 ⋆ 𑁍 ⋆ 𑁍 ⋆ 𑁍 ⋆ 𑁍 ⋆ 𑁍 ⋆ 𑁍
•دانلود ڪلیپ، pdf و صوتِ سخنرانی با ڪلیڪ روے عبارات زیر:
┓ 🖌┏؛
┛┗؛ علم، مقدمه‌ی عبادت ↓📋 › ؛
در روایات ما گفتند اول دین و دیانت، اول عبادت، مقدمه‌ی این‌ها همه علم هست؛ معرفه‌الله هست!
در نهج‌البلاغه خطبه‌ی اول، امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمودند:
«أَوَّلُ اَلدِّینِ مَعْرِفَتُهُ»؛
اول دین، مقدمه‌ی دین چیست؟ معرفت به خداست!
در اصول کافی جلد اول صفحه‌ی ۱۴۰ حدیث ششم، تصحیح جناب آقای علی‌اکبر غفاری دارالکتب الاسلامیه آورده:
«أَوَّلُ الدِّیَانَهِ بِه مَعْرِفَتُهُ»؛
اول دیانت به خدا چیست؟! معرفت به اوست! دینداری به خدا معرفت به اوست.
یا در توحید مرحوم شیخ صدوق باب التوحید و نفی تشبیه حدیث دوم باب دوم، مِن خطبه للامام ابالحسن‌الرضا صلوات‌الله‌وسلامه‌علیه، یک خطبه‌ی طولانی هست، در ضمن این خطبه حضرت می‌فرمایند:
«لَا دِیَانَهَ إِلَّا بَعْدَ الْمَعْرِفَهِ».
دیانت نیست الّا بعد از معرفت! معرفت به او!
یا در همین توحید صدوق باب دوم حدیث دوم باز در همین قسمتی از این خطبه آقا علی‌بن موسی‌الرضا علیه‌السلام می‌فرمایند:
«أوَّلُ عِبادَهِ اللّهِ مَعرِفتُهُ»؛
مقدمه و اول عبادت خدا چیست؟ معرفت!
لذا ﴿وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلَّا لِیَعْبُدُونِ﴾،
﴿لِیَعْبُدُونِ﴾
مقدمهاش چیست؟!
«لِیَعرِفونَ!»
تا معرفت نباشد عبادت به معنای حقیقی صورت نمی‌گیرد! و این معرفت در سطحی هست که به‌عنوان أعلى المَعارِف مطرح شده، بالاترین و عالی‌ترین مرتبه‌ی عبادت!
چرا؟ زیرا اساساً هدف خلقت که در عبادت است، مقدمهاش باید چنین معرفتی باشد که به هدف خلقت انسان برسد و به‌علاوه هیچ معرفتی بالاتر از معرفت پروردگار نیست، زیرا هیچ موجودی به عظمت خداوند متعال نیست! هیچ موجودی به مانند خداوند به خود نیست! هیچ موجودی به مانند خداوند غنی و لاحدّ له نیست!
در غررالحکم حدیث ۹۸۶۷ امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمودند:
«مَعرِفهُ اللّه سُبحانَهُ أعلى المَعارِفِ».
معرفت خداوند سبحان، عالی‌ترین معارف هست. در همین مجموعه‌ی غررالحکم، حدیث ۷۹۹۹ حضرت امیر علیه فرمودند:
«مَن عَرَفَ اللّه کَمُلَت مَعرِفتُهُ»؛
کسی که شناخت خدا را، کامل باشد معرفتش.
چرا؟ چون همه‌ی معرفت‌ها ارزش و بقائش منوط به معرفت‌الله هست!
علامه مجلسی در بحارالأنوار جلد سوم صفحه‌ی چهاردهم حدیث ۳۶ و نیز در همین جلد سوم صفحه‌ی ۲۶۹ حدیث چهارم، این حدیث را تکرار کردند که:
«جاءَ رَجُلٌ إلى رَسولِ اللَّهِ صلى‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم قالَ: ما رأسُ العِلمِ؟ آمد مردی به سوی پیامبر سؤال کرد بالاترین علم چیست؟ «ما رأسُ العِلمِ؟»
حضرت فرمودند:
«قالَ: مَعرِفهُ اللَّهِ حَقَّ مَعرِفتِهِ»؛ معرفت خدا آنگونه که سزاوار اوست.
نبی اکرم در روایتی که در مجموعه نهج‌الفصاحه حدیث ۱۶۳۲ آوردند، فرمودند: «رأس الحِکمَه مَعرِفَه الله».
بالاترین بلکه بزرگترین رأس حکمت به تعبیری معرفت خداوند هست!
در کتاب کفایهالاثر، فی النص علی الائمه الاثنی عشر، نویسنده از جناب خراز القمی الرازی (ابوالقاسم علی‌بن محمد)، در صفحه‌ی ۲۵۸ این حدیث رو نوشتن؛ فرمودند:
«إنَّ أَفْضَلَ الْفَرَائِضِ وَ أَوْجَبَهَا عَلَى الإنْسَان مَعْرِفَهُ الرَّبِّ وَ الإقْرَارُ لَهُ بِالْعُبُودِیَّهِ»
فرمودند افضل فرائض و واجبات و «أَوْجَبَهَا» و واجب‌ترین این‌ها بر انسان، یعنی از این واجب‌تر نیست که باید به دنبالش بروی! از هر چیزی واجب‌تر!
فرمودند: «مَعْرِفَهُ الرَّبِّ!» معرفت خداست!
«وَ الإقْرَارُ لَهُ» اقرار به او! «بِالْعُبُودِیَّهِ!»
باز در روایت دیگه‌ای از نبی اکرم در مجموعه‌ی نهج‌الفصاحه حدیث ۳۸۹ آورده که پیامبر فرمودند:
«أفضلُ الأعمال العِلمُ بالله، إنَّ العِلمَ یَنفعُکَ مَعهُ قلیلُ العَمَل وکثیرُهُ، وإنَّ الجهلَ لا یَنفعُکَ مَعهُ قلیلُ العمَلِ و لا کثیرُه»؛
فرمودند افضل اعمال چیست؟ علم بالله هست معرفه‌الله هست!
«همانا کاری که با علم قرین است اندک و بسیارش سودمند است».
یعنی یک کسی که معرفت درست به خدا داشته باشد یک کار کوچکش سودمند است! بیشتر هم بشود بیشتر سودمند هست! و کاری که با نادانی و جهل قرین است، نه اندکش سودمند است نه بسیارش!
لذا فرمودند کسی که معرفت داشته باشد، یک عالم دین به معنی حقیقی باشد، در مجموعه‌‌ای که مرحوم شهید ثانی به اسم منیه‌المرید مطرح کرده می‌گوید یک وقتی یک عالمی یک جا تکیه می‌دهد ثوابش از عبادت و نماز یک آدمی که عامی باشد بالاتر هست! همین استراحتش ثواب دارد! ارزش دارد!
در قرآن آمده چه کسی علم را به جا می‌آورد؟
﴿إنّما﴾ حصر هست!
فقط! ﴿إِنَّما یَخْشَی اللهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماء﴾
فقط ﴿یَخْشَی اللهَ مِن عِبادِهِ الْعُلَماء﴾
خضوع و خشوع و عبادت را چه کسی به معنای حقیقی به‌جا می‌آورد؟! علما! کسی که علم بداند! علم هم مطرح شده، سرآمد علوم، أعلی المعارف معرفه الله هست!
-دکتر وحید باقرپور کاشانی.
