پایگاه اطلاع رسانی وحید باقر پور کاشانی وحید باقر پور کاشانی
آیه ابلاغ در شان امیرالمومنین علیه السلام
علامه سیوطی در تفسیرش درباره شان نزول آیه ابلاغ چنین نقل می کند :
أبو الشیخ از حسن روایت نموده است: رسول خدا صلى الله علیه وآله وسلم فرمود: خداوند مرا به رسالتی مبعوث فرمود که من از انجام آن عاجز ماندم و می دانستم که مردم مرا تکذیب می‌کنند!!!، خداوند به من وعده داد که یا آن را ابلاغ کنم یا مرا عذاب نماید، در این حال بود که آیه نازل شد: {یا أیها الرسول بلغ ما أنزل إلیک من ربک.}
و عبد بن حمید و ابن جریر و ابن أبی حاتم و أبو الشیخ از مجاهد روایت نموده‌اند : چون آیه نازل شد : {بلغ ما أنزل إلیک من ربک.} پیامبر فرمود: پروردگارا! من یک تنه چه کار می توانم انجام دهم و حال آن‌که مردم دور مرا احاطه نموده‌اند. آیه نازل شد : {وإن لم تفعل فما بلغت رسالته.}
و ابن جریر و ابن أبی حاتم از ابن عباس روایت نموده اند: {وإن لم تفعل فما بلغت رسالته} یعنی: اگر آنچه به تو نازل گردیده را کتمان نمایی رسالتت را انجام نداده‌ای.
و ابن أبی حاتم و ابن مردویه و ابن عساکر از أبو سعید خدری روایت کرده‌اند : آیه: {یا أیها الرسول بلغ ما أنزل إلیک من ربک.} بر رسول خدا صلى الله علیه وآله وسلم در روز غدیر خم در شأن علی بن أبی طالب نازل شد.
و ابن مردویه از ابن مسعود روایت کرده است: ما در زمان رسول خداوند صلى الله علیه وآله وسلم آیه را این‌گونه می خواندیم: {یا أیها الرسول بلغ ما أنزل إلیک من ربک.} إن علیا مولى المؤمنین {وإن لم تفعل فما بلغت رسالته والله یعصمک من الناس.}
و ابن أبی حاتم از عنتره روایت نموده است: نزد ابن عباس بودیم که شخصی وارد شد و گفت: مردمی نزد ما می آیند و می گویند نزد رسول الله چیزی هست که تا کنون بر ما آشکار ننموده است. ابن عباس گفت: مگر نمی دانی که خداوند فرموده است : {یا أیها الرسول بلغ ما أنزل إلیک من ربک.} والله رسول خدا صلى الله علیه وآله وسلم هر آنچه لازم بود را برای ما به ارث گذارد.
الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور، ج ۵ ، ص ۳۸۲ و ۳۸۳ .
========================================================
شرح حال علامه سیوطی :
ابن العماد در باره سیوطی می گوید :
وقد أشتهر أکثر مصنفاته فی حیاته فی أقطار الأرض شرقا وغربا ، وکان آیه کبرى فی سرعه التألیف .
أکثر مصنفات سیوطی در زمان حیاتش در مناطق مختلف از شرق وغرب انتشار و شهرت یافت، و او نشانه بزرگ خداوند [معجزه و اعجوبه] در سرعت تألیف بود.
الکواکب السائره، ج ۱، ۲۲۸ .
عبد الله بن صدیق مغربی در باره سیوطی می گوید :
وکان اماما فی أکثر العلوم وأعلم أهل زمانه بعلم الحدیث وفنونه ورجاله وغریبه واستنباط الاحکام منه.
سیوطی امام در أکثر علوم و أعلم أهل زمان خود در علم حدیث و فنون و رجال حدیث و مطالب سخت حدیثی و استنباط احکام از روایات بود.
مقدمه رد اعتبار الجامع الصغیر، ص ۴۶ .
شاگرد سیوطی «داودی» درباره او می گوید :
وکان أعلم أهل زمانه بعلم الحدیث وفنونه ، رجالا وغریبا ، ومتنا وسندا ، واستنباطا للأحکام منه .
أعلم أهل زمان خود درعلم حدیث و فنون آن از حیث رجال و مطالب غریب آن، و از حیث متن و سند، و استنباط أحکام از روایات بود.
مقدمه اللمع فی أسباب ورود الحدیث، ص ۹ .
