آیت الله سیدان:
برای فهمیدن مراد پروردگار از آیات قرآن باید دقت و تدبر بسیار داشت. قدم نخست در این راه تسلط کامل بر ادبیات عرب است؛ به نحوی که هرچه بهتر قواعد ادبی عربی را بدانیم و بر لغت آن مسلط باشیم بسیار بهتر و دقیقتر میتوانیم از آیات کلام الله مجید بهره ببریم. پس از این مرحله، تعقل و لحاظ کردن موازین عقلی در ارتباط با بهرهگیری از آیات مهم است. در این میان موازین عقلی باید مساله روشنی باشد؛ یعنی نمیتوان توهمات شخصی را به عنوان عقل در نظر گرفت. یکی از وجوه عقل، استفاده از موازینی است که نزد عقلا متقن و استوار است. ما با تعقل صحیح است که متوجه مراد خدا میشویم.
همچنین برخی آیات نیز در راستای تفسیر برخی دیگر کارآیی بسیار دارد و باید از این مورد نیز استفاده کرد. در ادامه مراحل تفسیر باید به گفتارهای پیغمبر اکرم و ائمه معصومین علیهمالسلام نیز که اسناد قوی و مدارک متقن دارند، مراجعه کرد. در نهایت نیز در نظر گرفتن مساله شأن نزول، فضای نزول و جو نزول است، چرا که زمینههای خاصی باعث نزول برخی آیات شده است. با چنین ملاحظاتی انسان میتواند از آیات شریفه قرآن استفاده کند و از موهبت فهم کلام پروردگار برخوردار شود. من از این این روش در کتاب «آیات العقاید» استفاده کردهام.