در قرآن کریم چه آیاتی بر امامت حضرت علی(ع) و خلافت بلافصل بودن آن حضرت بعد از رسول خدا(ص) دلالت دارد؟
پاسخ:
در بخش نخست پاسخ به این سؤال ضمن تأکید بر اینکه نام علی(ع) به صراحت در قرآن کریم نیامده است اما شأن نزول و تفاسیر برخی از آیات، شأن و جایگاه و امامت بلافصل آن حضرت را بیان می کند، به دو آیه شامل:
۱- آیه ولایت (سوره مائده- ۵۵) .
۲- آیه صادقین (توبه-۱۱۹) .
۳- آیه هدایت
خداوند متعال در سوره رعد آیه ۷ می فرماید: «انما انت منذر و لکل قوم هاد» ای پیامبر! تو فقط بیم دهنده ای، و برای هر گروهی هدایت کننده ای است.
منظور از بیم دهنده در این آیه شریفه، پیامبر اسلام حضرت محمد(ص) است و منظور از هدایت کننده علی(ع) است، و چندین نفر از دانشمندان اهل سنت نیز بر این مطلب تصریح کرده اند.
۴- آیه اولی الامر
خداوند متعال درسوره نساء آیه ۵۹می فرماید: «یا ایهاالذین آمنوا اطیعوالله واطیعواالرسول و اولی الامر منکم» ای کسانی که ایمان آورده اید اطاعت کنید خدا را و اطاعت کنید پیامبر(خدا) و پیشوایان (معصوم) خود را.
منظور از اولی الامر، حضرت علی(ع) و پیشوایان معصومی است که از فرزندان امام علی(ع) هستند و این مطلب را شماری از دانشمندان و مفسران اهل سنت، به روشنی و صراحت بیان کرده اند.
۵- آیه تبلیغ
خداوند متعال درسوره مائده آیه ۶۷ می فرماید: ای پیامبر آنچه از طرف پروردگارت برتو نازل شده است، به رسول کامل (به مردم) ابلاغ کن، و اگر چنین نکنی، رسالت او را انجام نداده ای.
خداوند تو را از گزند مردم حفظ کند و خداوند گروه کافران را هدایت نمی کند.
بسیاری از مفسرین تصریح نموده اند که آیه تبلیغ در روز غدیر، هنگامی که پیامبراسلام(ص) از حجت الوداع (آخرین حج پیامبر(ص) ) برمی گشتند، در مکانی که غدیرخم نام داشت، نازل شد، و پیامبر گرامی(ص) ولایت علی(ع) را بیان فرمود و دست علی(ع) را گرفت و فرمود: هرکس من مولا و سرپرست او هستم، پس از این علی مولا و سرپرست اوست، بار خدایا هرکس علی را دوست می دارد، او را دوست بدار و هرکس با او دشمنی کند دشمن بدار.
۶- آیه اکمال
منظور از آیه اکمال همان سخن خداوند متعال در سوره مائده آیه ۳-است که می فرماید: «الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الاسلام دینا» امروز دین شما را برایتان کامل کردم. و نعمت خود را بر شما تمام نمودم و اسلام را به عنوان آیین (جاودان) بر شما پسندیدم. بعداز آنکه رسول خدا(ص) در روز هجدهم ذی الحجه سال دهم هجری در سرزمین غدیرخم علی(ع) را به عنوان جانشین خود و پیشوا و امام امت منصوب نمود، آیه شریفه (اکمال) نازل شد.
{ مـنـابـع }
۱-سوره ی مائده آیات ۵۵،۶۷، ۳ .
۲-سوره ی توبه آیه ی ۱۱۹ .
۳-سوره ی رعد آیه ی ۷٫
۴- سوره ی نساء آیه ی ۵۹ .
۵- مستدرک الصحیحین از حاکم نیشابوری.
۶- تفسیر طبری ج ۱۳ ص ۱۸۰ .
۷- تفسیر فخر راضی ج ۵ ص ۲۷۱ .
۸- روح المعانی ج۴ ص ۲۸۲ .
۹-الغدیر: علامه ی امینی ج ۱ ص ۲۳۰ .