ابن سینا و منطق مشرقی

چکیده
بدون تردید ابن سینا یکی از چهره های بارز و شاید بارزترین چهره علمی در تاریخ تمدن
اسلامی ایرانی است. ابن سینا به اذعان خود (در مقدمه منطق المشرقیین) پس از عمری تلاش
در تشریح و تبیین و تکمیل میراث عقلی یونان، به ساحتی از فلسفه دست یافته است که از آن به
تعبیر میکند.
« فلسفه مشرقی »منطق مشرقی ابن سینا نیز چه به لحاظ روش و چه به لحاظ محتوا، در قیاس
و تناظر و تناسب با همین فلسفه مشرقی، قابل تعریف و تبیین است. مسئله مورد بحث این است
که شاخصه های این فلسفه مشرقی و به ویژه منطق مشرقی چیست؟ از آنجا که شواهد فراوان
و مستقیمی در برای استناد وجود ندارد، تلاش شده تا با توسل به پار های از قرائن و امارات محدود
و « سطح » به این نتیجه دست یافت. در این مقاله، دو وجه و جلوه مختلف و در عین ،« عمق »
غیرمستقیم در حال سازگار، از منطق مشرقی ابن سینا استنباط و معرفی شده است.
در وجه نخست، منطق در مشرق زمین « نظام های تأسیسی و ابداعی غیر ارسطویی » مشرقی
می تواند اشاره به پار ه ای از« منطق تشکیکی » داشته باشد و در وجه دوم میتواند طلیعه و افقی
شرقی برای تأسیس نوعی قلمداد شود که امروز به آن منطق چند ارزشی و بی نهایت ارزشی می گویند.

ادامه مطلب در فایل زیر