وظیفه‌ی مرجع تقلید چیست؟!

صوت ســـخنرانی:

سخنران: دڪتر وحید باقرپور ڪاشانی

𑁍 ⋆ 𑁍 ⋆ 𑁍 ⋆ 𑁍 ⋆ 𑁍 ⋆ 𑁍 ⋆ 𑁍
‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌
•دانلود ڪلیپ، pdf و صوتِ سخنرانی با ڪلیڪ روے عبارات زیر:

دانلـود‌ویـدئو‌📥

دانلود pdf 📥

دانلـود‌صـوت📥

┓ 🖌┏؛
┛┗؛  وظیفه‌ی مرجع تقلید چیست؟!↓📋 › ؛

مرجع تقلید وظیفه‌‌اش چیست؟ آیا آن مرجع تقلید می‌تواند از جیب مبارک، از نظرات شخصی خودش فتوا بدهد؟ خیر! همین که اولین فتوای خودش را به نفس خودش داد، این اساساً عدالتش زیر سؤال می‌رود! لذا جناب احمدالحسن (مدعی یمانی) می‌فرماید «خواسته‌های نفسانی»، او که بر اساس خواسته‌های نفسانی بدهد، اصلاً قابل تقلید نیست! لذا سالبه منتفی به انتفاء موضوع!
شیعه هم نگفته این مراجعی که ما انتخاب می‌کنیم می‌توانند بر اساس خواسته‌های نفسانی خودشان فتوا بدهند! این‌قدر این مسأله حساس هست که خدا رحمت کند علامه‌ حلی رضوان‌الله‌تعالی‌علیه، می‌گفتند وقتی می‌خواست بحث طهارت در ارتباط با چاه را مطرح بکند، چون قبلاً بین آقایان بحث بود آیا این چاه، آب قلیل هست یا خیر؟ اگر آب قلیل باشد، وقتی نجاست داخلش بریزد، این کم‌تر از کر هست، وقتی کم‌تر از کر باشد، باید چه‌کار بکنیم؟ می‎شود نجس. بعد می‌گفتند چه‌کار باید بکنیم؟ می‌گفتند از این باید دلو دلو آب بکشیم. حالا مختلف است.
یادم می‌آید در کتاب شهید اول و شرح شهید ثانی که ما می‌خواندیم یعنی «لمعه»، آن‌جا مختلف بحث بود، بحث سختی هم بود.
می‌گفتند اگر چنانچه یک گوسفند در آب بمیرد، یا یک گربه بمیرد، یا یک سگ بمیرد، یا بول و غائط ریخته بشود، یا خون ریخته بشود، یا شتر بیفتد در آن بمیرد، این‌ها تعداد آب‌هایی که باید نسبت به این‌ها کشیده بشود متفاوت هست.
حالا بعداً باز آمدند کشف کردند دیدند نه این آب در حکم آب قلیل نیست، در زیر متصل هست، اتصال دارد و بلکه فوق آب کر هست!
لذا می‌خواهم بگویم اگر چنانچه اختلاف هم بود، به خاطر فهم دین‌شان نبود، بحث سر مصداق بود. آیا این مصداق آب قلیل هست؟ احکامی دارد، آب کر احکام خاص خودش را دارد.
مرحوم علامه‌ حلی وقتی می‌خواست فتوا بدهد، دستور می‌دهد چاه خانه‌‌اش را پر کنند! خیالش راحت بشود! چاه ندارم! آب می‌خواهی برو از آب‌انبار بیاور! می‌گویند چرا این کار را کردی؟ می‌گوید به خاطر اینکه همین که فتوا می‌خواستم بدهم دیدم نفس من می‌گوید کدام راحت‌تر هست؟! این فتوا را با توجه به چاه آبی که دارم، چه‌کار بکنم؟! گفتم چاه نداشته باشم! اصلاً هیچ تعلقی نداشته باشم! بنشینم فتوا بدهم!
ما چنین متقینی داشتیم در بین علما و فقها!
حالا ممکن است یک نفر هم بیاد فرض بکنید این بگوید که من مرجع تقلیدم. نه واقعاً علمیت داشته باشد! نه تقوا داشته باشد! اما این به این دلیل نیست که کل مرجعیت زیر سؤال برود! بنده که تائید می‌کنم که هر چه مرجع تقلید از اول از عصر غیبت کبری امام زمان علیه‌السلام تا حالا آمده، همه آدم‌های خوبی بودند! نه! چنین حرفی نزدیم! همه فتاواشون بر اخلاص و رضایت خدا بوده! نه! ممکن است که نفسانیت هم درش باشد! اما این دلیل بر این نمی‌شود که تمامش را تخطئه بکنی! یک دکتری که تعهد ندارد، آیا می‌شود کل جامعهٔ دکترا را زیر سؤال ببریم؟ ما یک نانوایی داریم که جوش شیرین زیاد در نان‌ها می‌زده! آیا می‌شود تمام نانواها را بگوییم آدم‌های بدی هستند؟! ما قصابی داشتیم که این بندهٔ خدا می‌آمده گوشت الاغ را به جای گوشت گوسفند می‌داده!یادم است بیست سال پیش یک رستوانی بود، وارد انبارش شدند دیدند سرهای الاغ‌ها آویزان هست! این می‌آمده کباب به خلق الله می‌داده با گوشت الاغ! حالا گوشت الاغ که کراهت دارد. یکی را در تهران گرفتند این گوشت سگ می‌داده به خلق الله! عرض بنده این هست با اینکه یک رستورانی این کار را می‌کند آیا می‌گوییم همهٔ این کسانی که رستوران دارند آدم‌های شارلاتانی هستند؟! چنین چیزی نمی‌‌گوییم! صرف نظر از این بحث‌ها، شما از دو سه تا آخوند چیز بد می‌بینی، می‌توانی بگویی همهٔ آخوندها فلان هستند؟! یک بنده خدایی بود می‌گفت آقا همهٔ آخوندها! گفتم نگو همهٔ آخوندها! بگو آخوندهایی که تو دیدی فرضاً! چرا می‌گویی همهٔ آخوندها؟ تو تمام آخوندها را استقراء داشتی؟ یعنی تو زندگی‌شان بودی بررسی داشتی ببینی این‌ها چه جوری هستند؟! چرا گناه می‌شوری؟ بگو چند تا آخوندی که ما دیدیم این‌طوری بوده! ولی دلیل بر این نمی‌شود کل این‌ها را تخطئه بکنی ببری زیر سؤال! و بگویی هر چی شیخ هست فلان! هر چه آخوند هست فلان! این نه حرف معقولی هست، نه حرف درستی هست. هر رشته‌ای تو بگویی، مثلاً همهٔ دکترها! تمام نانواها! رستورانی‌ها! این‌طوری کسی باقی نمی‌ماند! این‌طور‌ که نمی‌شود ورود کرد! دور از وجدان هست! دور از منطق هست!
ببینید آن فقیه باید چه کار کند؟ آن فقیه باید بر اساس حکم خدا نظر بدهد، آن چیزی که باید استنباط بکند، این فتوایی که می‌دهد بر چه اساسی باید باشد؟مکتب شیعه چه می‌گوید؟ می‌گوید یا باید بحث از قرآن باشد، فتوایی که می‌گویی از آیهٔ قرآن در بیاورد، یا باید از فرمایشات معصومین علیهم‌السلام دربیاورد، یعنی نبی اکرم و اهل بیت ایشان، به آن می‌گویند سنت؛
یا باید اجماع باشد، اجماع فی حد نفسه ازش فهمیده نمی‌شود، اجماع کشف سنت می‌کند. اجماع هست آقایان این کار را انجام می‌دهند، حدیثی بوده که این کار را انجام می‌دادند؛ و عقل! عقل هم نه چیزهای تخیلی و توهمی که برای خودت ببافی! نه! بر اساس همان حسن و قبح و ضروریات و بدیهیات و ضوابط عقلی که هیچ‌گونه تعارضی با وحی ندارد، با قرآن ندارد، با حدیث ندارد! بلکه با همان عقل هم باید فهم درستی از آیات و روایات داشته باشیم.
بله اگر چنانچه یک نفر از قیاس استفاده بکند، یک نفر از استحسان استفاده بکند، کما اینکه بعضی از این آقایان سنی‌ها این کار را می‌کردند! و الان هم دارند می‌کنند! این‌ها مورد تائید نیست!
لذا در حقیقت شما وقتی که از آیت‌الله ایکس داری تقلید می‌کنی، به این معنی نیست که از هوٰی نفسانی این یا بر اساس یک‌سری ظنون و شکیات و توهمات و تخیلات داری تقلید می‌کنی! نه! شما از این آقا که داری تقلید می‌کنی، داری از چی این تقلید می‌کنی؟ شما داری از قرآن تقلید می‌کنی، از حدیث تقلید می‌کنی؛ منتها این یک کسی هست که علوم آلی و ابزاری را یاد گرفته، رجوع کرده به قرآن، به روایات و با آن ضوابط خاص خودش آمده استنباط کرده. آیا معصوم هست؟ معصوم نیست! اما چاره‌ای نداریم!
شما هم اگر رجوع می‌کردی اگر همه مجتهد بشوید، همه به یک نتیجه می‌رسیدید؟ نه! شما که معصوم نبودید! اما معذوریت داری، چاره‌ای نداشتی! یک نفر خودش را وقف این کار کرده و شما از تخصص او استفاده می‌کنی.
ما تقلید از غیرمعصوم به هیچ وجه در من جمیع جهات تقلید از غیر معصوم نمی‌کنیم! اصلاً معنی ندارد تقلید از غیر معصوم! ما از مجتهد که داریم تقلید می‌کنیم، در حقیقت چون ایشان فهم آیات و روایات را دارد و ضوابط عقلی و اصولی، می‌آییم از ایشان به خاطر تخصصی که دارد تقلید می‌کنیم. این مجرا و مجلای تحقیق هست، تقلید از خدا و پیغمبر و اهل بیت هست. اگرنه این آقا برای ما چه چیزی دارد که از توهمات و تخیلاتش بخواهیم تقلید بکنیم؟! اصلاً برای شما چه چیزی دارد از عقل شخصی‌اش بخواهیم تقلید بکنیم؟! ما ایشان را چون دین‌شناس هست و ضوابط استنباط را بلد هست و کار کرده، از تخصصش استفاده می‌کنیم. این به عنوان مجرا و مجلا هست. به تبع، آن چیزی
که ما تقلید در حقیقت داریم می‌کنیم، از فرمایشات خداوند و اهل بیت ایشان هست! از غیر معصوم ما تقلید نمی‌کنیم! اما چاره‌ای نداریم! این تخصص را می‌خواهد که این فرد چنین کاری را برای ما انجام بدهد.

-دکتر وحید باقرپور کاشانی.