پایگاه اطلاع رسانی وحید باقر پور کاشانی وحید باقر پور کاشانی
آیا مدارک معتبری دال بر قرآن خواندن سر بریده امام حسین علیه السلام بر سر نیزه وجود دارد؟
پاسخ :
این که سر امام حسین علیه السلام بر سر نیزه قرآن خوانده است ، از ضروریات تاریخ است که هم علمای شیعه و هم علمای اهل سنت آن را به سند صحیح نقل کرده اند ؛ از جمله شیخ مفید رحمت الله علیه در کتاب شریف و معتبر الإرشاد می نویسد :
عن زید بن أرقم أنه قال : مر به علی وهو علی رمح وأنا فی غرفه ، فلما حاذانی سمعته یقرأ : ( أم حسبت أن أصحاب الکهف والرقیم کانوا من آیاتنا عجبا ) فقف – والله – شعری ونادیت : رأسک والله – یا ابن رسول الله – أعجب وأعجب .
الإرشاد – الشیخ المفید – ج ۲ – ص ۱۱۷ – ۱۱۸
و نیز مرحوم محمد بن سلیمان الکوفی می نویسد :
[ حدثنا ] أبو أحمد قال : سمعت محمد بن مهدی یحدث عن عبد الله بن داهر الرازی عن أبیه عن الأعمش : عن المنهال بن عمرو قال : رأیت رأس الحسین بن علی علی الرمح وهو یتلو هذه الآیه : * ( أم حسبت أن أصحاب الکهف والرقیم کانوا من آیاتنا عجبا ) * [ ۹ / الکهف : : ۱۸ ] فقال رجل من عرض الناس : رأسک یا ابن رسول الله أعجب ؟ .مناقب الإمام أمیر المؤمنین (ع) – محمد بن سلیمان الکوفی – ج ۲ – ص ۲۶۷ .
همچنین ابن حمزه طوسی می نویسد :
عن المنهال بن عمرو ، قال : أنا والله رأیت رأس الحسین صلوات الله علیه علی قناه یقرأ القرآن بلسان ذلق ذرب یقرأ سوره الکهف حتی بلغ : * ( أم حسبت أن أصحاب الکهف والرقیم کانوا من آیاتنا عجبا ) * فقال رجل : ورأسک – والله – أعجب یا ابن رسول الله من العجب . ۲۷۴ / ۲ –
وعنه ، قال : أدخل رأس الحسین صلوات الله علیه دمشق علی قناه ، فمر برجل یقرأ سوره الکهف وقد بلغ هذه الآیه * ( أم حسبت أن أصحاب الکهف والرقیم کانوا من آیاتنا عجبا ) * فأنطق الله تعالی الرأس ، فقال : أمری أعجب من أمر أصحاب الکهف والرقیم .
الثاقب فی المناقب – ابن حمزه الطوسی – ص ۳۳۳ .
و قطب الدین راوندی نیز می نویسد :
عن المنهال بن عمرو قال : أنا والله رأیت رأس الحسین علیه السلام حین حمل وأنا بدمشق ، وبین یدیه رجل یقرأ الکهف ، حتی بلغ قوله : ( أم حسبت أن أصحاب الکهف والرقیم کانوا من آیاتنا عجبا ) ، فأنطق الله الرأس بلسان ذرب ذلق ، فقال : أعجب من أصحاب الکهف قتلی وحملی .
الخرائج والجرائح – قطب الدین الراوندی – ج ۲ – ص ۵۷۷ .
و ابن شهر آشوب می نویسد :
روی أبو مخنف عن الشعبی انه صلب رأس الحسین بالصیارف فی الکوفه فتنحنح الرأس وقرأ سوره الکهف إلی قوله : ( انهم فتیه آمنوا بربهم وزدناهم هدی فلم یزدهم إلا ضلالا ) . وفی أثر انهم لما صلبوا رأسه علی الشجره سمع منه : ( وسیعلم الذین ظلموا أی منقلب ینقلبون ) . وسمع أیضا صوته بدمشق یقول : لا قوه إلا بالله . وسمع أیضا یقرأ : ( ان أصحاب الکهف والرقیم کانوا من آیاتنا عجبا ) ، فقال زید بن أرقم : أمرک أعجب یا ابن رسول الله .
مناقب آل أبی طالب – ابن شهر آشوب – ج ۳ – ص ۲۱۸ .
و علی بن یونس عاملی می نویسد :
قرأ رجل عند رأسه بدمشق ( أم حسبت أن أصحاب الکهف والرقیم کانوا من آیاتنا عجبا ) فأنطق الله الرأس بلسان عربی : أعجب من أهل الکهف قتلی وحملی .
الصراط المستقیم – علی بن یونس العاملی – ج ۲ – ص ۱۷۹
و سید هاشم البحرانی نیز می نویسد :
فوقفوا بباب بنی خزیمه ساعه من النهار ، والرأس علی قناه طویله ، فتلا سوره الکهف ، إلی أن بلغ فی قراءته إلی قوله تعالی : * ( أم حسبت أن أصحاب الکهف والرقیم کانوا من آیاتنا عجبا ) * . قال سهل : والله إن قراءته أعجب الأشیاء .
مدینه المعاجز – السید هاشم البحرانی – ج ۴ – ص ۱۲۳
مرحوم علامهء مجلسی رحمت الله علیه در کتاب شریف بحار الأنوار ، بابی را به همین مطلب اختصاص داده است .
بحار الأنوار – العلامه المجلسی – ج ۴۵ – ص ۱۲۱
و از علمای اهل سنت ، ابن عساکر در کتاب تاریخ مدینه دمشق می نویسد :
نا الأعمش نا سلمه بن کهیل قال رأیت رأس الحسین بن علی رضی الله عنهما علی القناه وهو یقول ” فسیکفیکهم الله وهو السمیع العلیم .
تاریخ مدینه دمشق – ابن عساکر – ج ۲۲ – ص ۱۱۷ – ۱۱۸ .
و محقق کتاب در پاورقی آن می نویسد :
وزید بعدها فی م : قال أبو الحسن العسقلانی : فقلت لعلی بن هارون انک سمعته من محمد بن أحمد المصری ، قال : الله انی سمعته منه ، قال الأنصاری فقلت لمحمد بن أحمد : الله انک سمعته من صالح ؟ قال : الله إنی سمعته منه ، قال جریر بن محمد : فقلت لصالح : الله انک سمعته من معاذ بن أسد ؟ قال : الله انی سمعته منه ، قال معاذ بن أسد : فقلت للفضل : الله انک سمته من الأعمش ؟ فقال : الله انی سمعته منه ، قال الأعمش : فقلت لسلمه بن کهیل : الله انک سمعته منه ؟ قال : الله انی سمعته منه بباب الفرادیس بدمشق ؟ مثل لی ولا شبه لی ، وهو یقول : ( فسیکفیکهم الله وهو السمیع العلیم ) .
و همچنین ابن عساکر در جائی دیگر از همین کتاب می نویسد :
عن المنهال بن عمرو قال أنا والله رأیت رأس الحسین بن علی حین حمل وأنا بدمشق وبین یدی الرأس رجل یقرأ سوره الکهف حتی بلغ قوله تعالی ” أم حسبت أن أصحاب الکهف والرقیم کانوا من آیاتنا عجبا ” قال فأنطق الله الرأس بلسان ذرب فقال أعجب من أصحاب الکهف قتلی وحمل .
تاریخ مدینه دمشق – ابن عساکر – ج ۶۰ – ص ۳۶۹ – ۳۷۰ .
بنابراین ، با این همه مدارک معتبری که در این باره وجود دارد ، شکی در صحت خبر قرآّن خواندن سر مبارک امام حسین علیه السلام باقی نمی ماند .
به دلیل طولانی نشدن و نیز اتقان مطلب ، اصل متن عربی روایات آورده است . ترجمه آن با خودتان .
موفق باشید
گروه پاسخ به شبهات
مؤسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر (عج)
