پایگاه اطلاع رسانی وحید باقر پور کاشانی وحید باقر پور کاشانی
آیا روایت «حُسَیْنٌ مِنِّی وَأَنَا مِنْ حُسَیْنٍ» در کتب اهل سنت با سند صحیح نقل شده است؟
پاسخ:
این روایت از طریق یعلی بن مره عامری با سند صحیح در منابع برادران اهل سنت آمده است. متن این رو ایت با این سند معتبر در کتاب «المصنف» ابن ابی شیبه استاد بخاری این چنین آمده است:
حَدَّثَنَا عَفَّانُ، قَالَ: حَدَّثَنَا وُهَیْبٌ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُثْمَانَ، عَنْ سَعِیدِ بْنِ أَبِی رَاشِدٍ، عَنْ یَعْلَی الْعَامِرِیِّ، أَنَّهُ خَرَجَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ إلَی طَعَامٍ دَعُوا لَهُ، فَإِذَا حُسَیْنٌ یَلْعَبُ مَعَ الْغِلْمَانِ فِی الطَّرِیقِ، فَاسْتقبَلَ أَمَامَ الْقَوْمِ ثُمَّ بَسَطَ یَدَهُ وَطَفِقَ الصَّبِیُّ یَفرُّ هَاهُنَا مَرَّهً وَهَاهُنَا، وَجَعَلَ رَسُولُ اللَّهِ یُضَاحِکُهُ حَتَّی أَخَذَهُ رَسُولُ اللَّهِ فَجَعَلَ إحْدَی یَدَیْهِ تَحْتَ ذَقَنِهِ وَالْأُخْرَی تَحْتَ قَفَاهُ، ثُمَّ أَقْنَعَ رَأْسَهُ رَسُولُ اللَّهِ فَوَضَعَ فَاهُ عَلَی فِیهِ، فَقَبَّلَهُ، فَقَالَ: حُسَیْنٌ مِنِّی وَأَنَا مِنْ حُسَیْنٍ، أَحَبَّ اللَّهُ مَنْ أَحَبَّ حُسَیْنًا، حُسَیْنٌ سِبْطٌ مِنَ الْأَسْبَاطِ.
یعلی بن مره عامری می گوید: همراه رسول خدا به مهمانی که دعوت شده، بود خارج شدم. حسین علیه السلام همراه کودکان در میان راه بازی می کرد. رسول خدا جلوی آنها ایستاد و دست خود را گشود؛ اما این کودک (امام حسین) از این طرف به آن طرف فرار می کرد و رسول خدا او را به خنده می آورد. تا این که حضرت او را گرفت یک دستش را زیر چانه و دست دیگر را در پیشت گردنش قرار داد سپس سرش را بالا گرفت و دهانش را به دهان حسین گذاشت و او را بوسید. پس از آن فرمود: حسین از من است و من از حسینم، خداوند دوست بدارد کسی را که حسین را دوست بدارد. حسین نوه ای از نوادگان است.
مصنف ابن أبی شیبه، ج ۶، ص ۳۸۰
این سند طبق برنامه جوامع الکلم (برنامه رجالی که اهل سنت آن را تدوین کرده است) حسن است:
الحکم علی المتن: حسن
تصحیح سند روایت از سوی علمای اهل سنت
۱٫ ترمذی:
ترمذی از علمای بزرگ اهل سنت با اندک تغییر در ابتدای سند این روایت را از یَعْلَی بن مُرَّهَ نقل کرده و در پایان این روایت را حسن می داند:
۳۷۷۵ حدثنا الْحَسَنُ بن عَرَفَهَ حدثنا إسماعیل بن عَیَّاشٍ عن عبد اللَّهِ بن عُثْمَانَ بن خیثم عن سَعِیدِ بن رَاشِدٍ عن یَعْلَی بن مُرَّهَ قال قال رسول اللَّهِ صلی الله علیه وسلم حُسَیْنٌ مِنِّی وأنا من حُسَیْنٍ أَحَبَّ الله من أَحَبَّ حُسَیْنًا حُسَیْنٌ سِبْطٌ من الْأَسْبَاطِ قال أبو عِیسَی هذا حَدِیثٌ حَسَنٌ .
سنن الترمذی ج ۵ ، ص ۶۵۸
۲٫ حاکم نیشابوری:
حاکم علی الاطلاق اهل سنت نیز سند این روایت را ابن ابی شییه آورده،صحیح می داند:
۴۸۲۰ حدثنی محمد بن صالح بن هانئ ثنا الحسین بن الفضل البجلی ثنا عفان ثنا وهیب ثنا عبد الله بن عثمان بن خثیم عن سعید بن أبی راشد عن یعلی العامری أنه خرج مع رسول الله صلی الله علیه وسلم إلی طعام دعوا له … فقال حسین منی وأنا من حسین أحب الله من أحب حسینا حسین سبط من الأسباط.
هذا حدیث صحیح الإسناد ولم یخرجاه.
المستدرک علی الصحیحین، ج ۳، ص ۱۹۴
۳٫ احمد کنانی
احمد بن ابو بکر کنانی نیز روایت را نقل کرده و در پایان به «حسن» بودن سند و توثیق رجال آن تصریح کرده است:
( ۵۳ ) حدثنا یعقوب بن حمید بن کاسب حدثنا یحیی بن سلیم عن عبد الله بن عثمان بن خیثم عن سعید بن أبی راشد أن یعلی بن مره حدثهم أنهم خرجوا مع النبی صلی الله علیه وسلم إلی طعام دعوا له … وقال حسین منی وأنا من حسین أحب الله من أحب حسینا حسین سبط من الأسباط. هذا إسناد حسن رجاله ثقات.
مصباح الزجاجه، ج۱، ص۲۲
۴٫ ابن ابی الدنیا:
أبو بکر عبد الله بن محمد، معروف به ابن ابی الدنیا نیز سند روایت را «حسن» دانسته است:
حدثنا یوسف بن موسی حدثنا عبید الله بن موسی عن مسلم بن خالد المکی عن عبد الله بن عثمان بن خثیم أخبرنی سعید بن أبی راشد عن یعلی العامری أن النبی صلی الله علیه وسلم فغر فاه الحسین فقبله ثم قال ( أحب الله من أحب حسینا وحسنا سبطان من الأسباط ) إسناد حسن.
البغدادی، أبو بکر عبد الله بن محمد بن عبید ابن أبی الدنیا، العیال، ج ۱، ص ۵۱
۵٫ هیثمی:
علی بن ابو بکر هیثمی نیز سند این روایت را حسن دانسته است:
وعن یعلی بن مره قال کنا مع النبی صلی الله علیه وسلم ثم قال رسول الله صلی الله علیه وسلم حسین منی وأنا منه أحب الله من أحبه الحسن والحسین سبطان من الا بساط. قلت رواه الترمذی باختصار ذکر الحسن رواه الطبرانی واسناده حسن .
مجمع الزوائد، الهیثمی، ج ۹ ص ۱۸۱
۶٫ ابن حبان:
این روایت در صحیح ابن حبان هم ذکر شده و نشانه این است که از نظر وی صحیح است.
ذکر إثبات محبه الله جل وعلا لمحبی الحسین بن علی:
أَخْبَرَنَا الْحَسَنُ بْنُ سُفْیَانَ حَدَّثَنَا أَبُو بَکْرِ بْنُ أَبِی شَیْبَهَ حَدَّثَنَا عَفَّانُ حَدَّثَنَا وُهَیْبُ بْنُ خَالِدٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُثْمَانَ بْنِ خُثَیْمٍ عَنْ سَعِیدِ بْنِ أَبِی رَاشِدٍ عَنْ یَعْلَی الْعَامِرِیِّ أَنَّهُ خَرَجَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم اِلَی طَعَامٍ دُعُوا … وَقَالَ حُسَیْنٌ مِنِّی وَأَنَا مِنْ حُسَیْنٍ أَحَبَّ اللَّهُ مَنْ أَحَبَّ حُسَیْنًا حُسَیْنٌ سِبْطٌ مِنَ الأَسْبَاطِ
صحیح ابن حبان ج ۱۵، ص ۴۲۷
۷٫ البانی:
البانی نیز سند روایت را که از ترمذی نقل کرده حسن می داند:
( سنن الترمذی )
۳۷۷۵ حدثنا الحسن بن عرفه حدثنا إسمعیل بن عیاش عن عبد الله بن عثمان بن خثیم عن سعید بن راشد عن یعلی بن مره قال قال رسول الله صلی الله علیه وسلم حسین منی وأنا من حسین أحب الله من أحب حسینا حسین سبط من الأسباط قال أبو عیسی هذا حدیث حسن وإنما نعرفه من حدیث عبد الله بن عثمان بن خثیم وقد رواه غیر واحد عن عبد الله بن عثمان بن خثیم .
تحقیق الألبانی :
حسن، ابن ماجه ( ۱۴۴ )
صحیح وضعیف سنن الترمذی – (ج ۸ / ص ۲۷۵)
و در کتاب دیگرش سند را صحیح اعلام کرده است:
۱۲۲۷ – ( صحیح )
[ حسین منی وأنا من حسین أحب الله من أحب حسینا حسین سبط من الأسباط ] . ( صحیح )السلسله الصحیحه – مختصره – (ج ۳ / ص ۲۲۹)
علاوه بر افراد نامبرده، احمد بن حنبل در مسند، بخاری در «ادب المفرد»، ابن ماجه در «سنن» و طبرانی در «المعجم الکبیر» و … این حدیث را نقل کرده اند.
مسند أحمد بن حنبل، ج۴، ص۱۷۲
الأدب المفرد، ج۱، ص۱۳۳
سنن ابن ماجه، ج۱، ص۵۱
المعجم الکبیر، ج۳، ص۳۳
شرح مختصری از روایت:
این روایت مقام بلند و معنوی حضرت سید الشهداء علیه السلام را در نزد رسول خدا بیان می کند. مناوی شرح و تفسیر جمله رسول خدا (ص) را از زبان «وکیع» ابو بکر محمد بن خلف که در نزد اهل سنت معروف به «قاضی» است، چنین نقل کرده است:
قال القاضی کأنه بنور الوحی علم ما سیحدث بین الحسین وبین القوم فخصه بالذکر وبین أنهما کشیء واحد فی وجوه المحبه وحرمه التعرض والمحاربه وأکد ذلک بقوله أحب الله من أحب حسینا فإن محبته محبه الرسول ومحبه الرسول محبه الله.
قاضی گفته است: گویا رسول خدا با نور وحی می دانسته است که میان حسین و امت چه حادثه ای واقع می شود؛ از این جهت شخصاً حسین را در این روایت ذکر کرده و این مطلب را یاد آورد شده که پیامبر و حسین در وجوه محبت، حرمت تعرض و جنگ با او یکی است و این مطلب را با این گفتارش: أحب الله من أحب حسینا، تأکید کرد؛ زیرا محبت به حسین محبت رسول خدا و محبت رسول، محبت خداوند است.
فیض القدیر، ج ۳، ص ۳۸۷
موفق باشید
گروه پاسخ به شبهات
مؤسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف)
